Niet iedereen die in Peel en Maas opgroeit, blijft er ook wonen. HALLO Peel en Maas spreekt in de serie Uit… Peel en Maas met oud-inwoners die hun dromen hebben gevolgd en buiten de gemeentegrenzen terecht zijn gekomen. Jik Nijssen verliet voor zijn studie Helden en ruilde uiteindelijk Stockholm weer in voor de liefde. Inmiddels woont hij samen met zijn vriendin in Dresden, Duitsland.
Doordat een bekende van zijn vader ALS kreeg, ontstond bij Jik tijdens zijn studie de interesse om te onderzoeken hoe de ziekte werkt op zenuwen en spieren. Hij bezocht verschillende fundraisers en sprak met diverse mensen. “De ziekte is angstaanjagend doordat je de controle verliest over je spieren. Het sprak me aan dat ALS-patiënten monter waren en betrokken bij alles. Omdat er op dit moment geen geneesmiddel beschikbaar is voor de ziekte, motiveerde mij dat om tijdens mijn master in Stockholm op celniveau te onderzoeken wat er gebeurt met zenuwen.”
In het laboratorium zette hij stamcellen op kweek zodat ze zouden uitgroeien tot zenuwcellen. Volgens Jik is het vooral interessant dat de oogspier bij ALS-patiënten het langste blijft werken. “Oogspieren geven de meeste signalen af en zijn daarom resistenter tegen de ziekte. Daarom hebben we deze cellen omgezet naar het ruggenmerg om te onderzoeken of dezelfde cellen in de rest van het lichaam ook functioneren.”
In mei 2020 mocht Jik zijn onderzoek verdedigen. Vijf uur lang kreeg hij vragen van professoren naar zich gevuurd. “Dat was redelijk lang, maar het was echt mijn dag.” Zijn destijds 90-jarige opa was apetrots toen zijn kleinzoon in Zweden zijn doctoraat wist te behalen. Opa mocht dit moment vanwege corona online bijwonen. “Dat was één van de voordelen van corona. Normaal gesproken is er geen online verbinding en mijn opa zou niet naar Zweden gekomen zijn. Hij verstond er eigenlijk niks van, want alles was in het Engels, maar hij was ontzettend trots”, vertelt Jik met een glimlach.
Mijn ouders zagen de bui al hangen dat hun zoon 25 kilometer op en neer moest met de bus
Dat Jik in de wetenschap terecht kwam, was voor zijn familie geen verrassing. Als kind was hij extravert, hield van studeren en had zijn eigen mening klaar. “Ik heb groep drie overgeslagen, omdat ik mezelf had geleerd om te schrijven en te lezen. Ik was een nieuwsgierig jongetje en geïnteresseerd in alles. Ik wist op jonge leeftijd al wat ik wilde en was ervan overtuigd dat ik niet naar het Bouwens ging, maar naar Deurne. Mijn ouders zagen de bui al hangen dat hun zoon 25 kilometer op en neer moest met de bus, maar ik heb ze destijds toch weten te overtuigen.”
Na de middelbare school te hebben afgerond, ging de 17-jarige Jik naar de universiteit in Maastricht. Op kamers wilde hij nog niet, daar voelde hij zich te jong voor. Met 17 jaar tussen de ‘volwassenen’ studeren, wil hij ook niemand aanraden. “Doordat ik een klas heb overgeslagen, liep ik altijd een jaar achter. Toen ik in de brugklas zat, speelde ik nog met speelgoed terwijl mijn klasgenoten daar niet meer in geïnteresseerd waren. Later miste ik een vorm van volwassenheid op de universiteit. Leren is nooit een probleem geweest, maar je mist op die leeftijd bepaalde sociale vaardigheden.”
Wetenschap in het algemeen greep Jiks aandacht. Ondanks dat biologie op de middelbare school zelfs zijn slechtste vak was, koos hij toch voor een bachelor op het gebied van biomedische wetenschappen. “Tot de middelbare school was ik onbesloten over mijn studiekeuze. Het was dan ook een ‘last minute’ beslissing. Dat grijpt misschien wel weer terug naar mijn leeftijd destijds, maar uiteindelijk is het goed gekomen.”
Ondanks dat hij tijdens zijn studie nooit op kamers is gegaan in Maastricht, nam hij na het afronden van de bachelor de radicale beslissing om naar Stockholm te gaan om zijn master te halen. “Ik had het gevoel dat ik dat nodig had. In Scandinavië ben ik altijd geïnteresseerd geweest. Toen ik op zoek ging naar een stageplek, trok Stockholm mijn aandacht. Ik vond Zweden interessant, maar ik had geen idee wat ik mij erbij moest voorstellen. De Zweedse taal was lastig, maar omdat in het lab de voertaal Engels is, kwamen de contacten snel op gang. Ik werd goed in de groep opgenomen, omdat er verschillende mensen uit het buitenland werkten. Zelf ben ik ook bij een sportclub gegaan om mezelf te dwingen contacten te leggen.”
Het was koud en er was maximaal vijf uur daglicht
Een klein beetje heimwee kreeg Jik in de eerste maanden wel. Dat kwam vooral door de donkere winterdagen. “Het was koud en er was maximaal vijf uur daglicht. Het voelt alsof je lange dagen maakt. Omdat het om 19.00 uur al donker is, wil je het liefste dan al naar bed.”
Hij wist vol te houden en zijn stage uiteindelijk om te zetten in een vaste baan. Dat leverde in het begin nog wat ongemakkelijke situaties op, legt Jik uit. “In het lab werkte nog een andere stagiaire die ook de baan wilde. Ik ben het uiteindelijk geworden en heb bijna zes jaar gewerkt in het lab. Al snel begon ik me in Zweden thuis te voelen, onder andere vanwege de omgeving. Mijn vrienden in Nederland miste ik wel, maar ik zat op redelijk korte afstand van hen.”
Het was de liefde die hem uit Zweden liet verhuizen en in Dresden wist te krijgen. Zijn vriendin ontmoette hij in 2017 op zijn werk in het lab. “Ze volgde dezelfde studie als ik in Maastricht en kwam als stagiaire in het lab te werken. Het klikte meteen goed, maar omdat ik haar begeleider was, heb ik die taak maar uit handen gegeven”, zegt Jik lachend. In 2020 liet Jik Stockholm achter zich om in Marburg, midden Duitsland, te gaan wonen.
Na wat uren op het vliegveld te hebben doorgebracht, mocht ik toch door. Wat een opluchting
Dat op dat moment corona heerste en de grenzen snel zouden sluiten, leverde nog vervelende situaties op, geeft Jik aan. “Het was lastig om in coronatijd te verhuizen. Mijn hele hebben en houwen moest in twee koffers passen. Ik had me al uitgeschreven in Zweden, maar nog niet aangemeld in Duitsland - dat zou ik bij aankomst doen - waardoor de douane dacht dat ik illegaal het land in wilde. Er brak bij mij enigszins paniek uit, omdat de grenzen in Denemarken gesloten waren. Na wat uren op het vliegveld te hebben doorgebracht, mocht ik toch door. Wat een opluchting.”
Werk had Jik destijds al geregeld via de professor die bij zijn thesisverdediging aanwezig was. Na zes jaar aan het ALS-onderzoek te hebben gewerkt, liet hij het laboratorium in Stockholm achter. “Aan het onderzoek wordt nog verder gewerkt. Het is gebruikelijk dat wetenschappers na een paar jaar aan een ander onderzoek beginnen. Het komt niet vaak voor dat mensen jaren in eenzelfde lab werken. Het voordeel daarvan is dat iemand anders met een frisse blik naar het onderzoek kan kijken. De meeste mensen kiezen na jarenlang onderzoek te hebben gedaan voor het bedrijfsleven of het openen van een eigen lab.”
Momenteel doet Jik onderzoek naar stamcellen in Dresden. Dit omdat het lab waar zijn vriendin werkte verhuisde naar de stad. Het stel kwam in februari 2021 in Dresden te wonen. “Het is nogal een verschil met Stockholm. Bij de architectuur van de gebouwen krijg je een DDR-gevoel.
Omdat er in Zweden geen bureaucratie heerst, functioneert daar ook alles beter en loopt alles soepel
Je merkt dat de stad een aantal jaren achterloopt, maar het heeft een mooie historische charme. Ook de natuur is een groot verschil met de Zweedse omgeving. Mijn vriendin en ik delen de hobby om de stad uit te gaan en de omgeving te verkennen. In Zweden was dat makkelijk, je zat in Stockholm midden in de natuur. Omdat er in Zweden geen bureaucratie heerst, functioneert daar ook alles beter en loopt alles soepel.”
Verhuizen naar Helden ziet Jik niet meer zitten. Wel keert hij twee keer per jaar huiswaarts om Kerstmis te vieren en de zomer door te brengen met familie. Zijn ouders komen ook regelmatig op bezoek. Hoe op werkgebied de toekomst er voor Jik uitziet, is volgens hem nog moeilijk in te schatten. “Ik zie mezelf geen eigen lab openen en beurzen binnenhalen om geld te krijgen voor onderzoek. Met dat werk zie ik mezelf niet gelukkig worden. Ik neig daarom meer naar de medische industrie. Mijn vriendin onderzoekt momenteel het onderwerp slaap en zij heeft wel de motivatie om zelf een lab te beginnen. Wetenschap kan alleen in de grotere steden werken, vanwege de ligging van universiteiten. Voor de langere termijn gaat mijn voorkeur uit naar Zweden. Daar zie ik mezelf wel oud worden, maar we hebben momenteel nog geen verhuisplannen.”
Tekst: Jeanine Hendriks
