Markt 4 in Baarlo oogt zeker niet als een echt ‘monument’. Het huis ontbeert elke uitwendige opsmuk en is ook relatief klein. Er zijn geen hardstenen raam- en deuromlijstingen, noch fraaie kroonlijsten. Nee, Markt 4 lijkt nog het meeste op een eenvoudige, Brabantse boerderij. Die eenvoud wordt nog versterkt door de hoger gelegen, massieve pastorie links - een echt herenhuis - en natuurlijk door de imposante kerk verderop. Markt 4 wordt bewoond door ‘Jan van de köster’ ofwel Jan Wijnhoven, nu gepensioneerd maar tijdens zijn arbeidzame leven docent op een middelbare school.
Vroeger kwam je door de hoge poort ter linkerzijde naar binnen, maar tegenwoordig ligt de voordeur van Markt 4 aan de andere kant en bereik je die via een kleine trap. Rechts van het pand is er een fraaie doorkijk naar de wasplaats, de watermolen en kasteel d’Erp.
“Mijn familie woont al ruim honderd jaar in dit huis, de Speulhof genaamd. Sjang Wijnhoven, mijn opa, kocht het in 1904. De woning stond toen al een kleine eeuw op deze plek, midden in de oude kern van het dorp. Al in de middeleeuwen moeten hier huizen hebben gestaan. Mijn opa en vader waren timmerman, maar daarnaast ook koster en ambtenaar van de burgerlijke stand. De mensen van Baarlo konden altijd bij hen terecht, niet alleen om aangifte te doen van een geboorte of overlijden. Zelfs op zondagmorgen na de mis kwamen ze voor een slachtvergunning of de sleutel van het kadaverhuisje (een gebouwtje voor dood vee).”
In 1986 heeft Jan de woning overgenomen van zijn ouders. “Mijn vader was toen reeds een paar jaar overleden, maar moeder leefde nog. Direct daarna heb ik het pand grondig, maar met respect voor het verleden, gerenoveerd. Het is sindsdien voor mij een echt familiehuis, een warme jas waarin het goed wonen is en waar ik veel herinneringen koester.” Bij veel dingen in huis - foto’s, schilderijen, oude balken en bijzondere details - hoort een verhaal. Naast de foto’s hangen in de kamers allerlei objecten van vroeger die getuigen van kunst en vakmanschap. “Ik verzamel die en kan me daar erg in verdiepen. Die interesse heb ik van mijn vader die ons respect daarvoor heeft bijgebracht tijdens onze zondagse fietstochten en bezoeken aan kerken in de buurt. Ook diverse objecten op de binnenplaats verwijzen naar het verleden van mijn familie of gebeurtenissen uit het dorp. Bijvoorbeeld het grote, hardstenen fragment tegen de muur, afkomstig van de wijzerplaat van de kerkklok van de in 1944 opgeblazen kerk.”
Het wonen in een oud pand heeft veel voordelen maar ook enkele nadelen. “Zo hebben de dikke muren geen spouw, wat slecht is voor de isolatie. Verder is op sommige plekken sprake van vocht. Het is mijn bedoeling om nog lang te blijven wonen in dit huis vol familiegeschiedenis. Als het niet meer gaat, wil ik het graag in goede staat doorgeven aan de volgende generatie Wijnhoven.”
Tekst: Jos Pouls en Henk Thiesen
