Theo Wittens uit Panningen liep na zijn uitzending in Joegoslavië in de jaren 90 een posttraumatische stressstoornis op, waardoor de spanningen in huis opliepen toen hij terugkeerde. Zijn dochter Esmay ondervond dagelijks de gevolgen ervan. Omdat zij destijds geen leeftijdsgenoten had die haar begrepen, wil ze nu kinderen helpen die in hetzelfde schuitje zitten. Samen met Sanne Driessen uit Arnhem en Thijs Verhaar uit Enschede, die ook kind zijn van een veteraan, richtte Esmay de stichting Veteranen Kids op.
In de jaren 90 vertrok Theo in opdracht van de NATO naar Sarajevo, waar hij hij de meest gruwelijke dingen zag, die hem voor het leven tekenden. Eenmaal thuisgekomen in 1996 ondervond zijn vrouw de gevolgen van die uitzending. “Er werd binnen defensie niet gesproken over de effecten van de uitzending. Toen ik thuiskwam, werd geen hulp aangeboden en moest ik het zelf uitzoeken”, legt Theo uit.
Die periode heeft dochter Esmay zelf niet aan den lijve ondervonden. Ze werd pas in 2002 geboren. “Voor mij was pap normaal, omdat ik hem niet kende voor de uitzending. Mijn moeder zag wel dat hij veranderd was”, geeft Esmay aan.
Theo had te maken met woede-uitbarstingen en was prikkelbaar. In huize Wittens was er volgens Esmay veel spanning. “Daar was ik zelf op ingesteld. Ik had een ‘spanningsmeter’, waardoor ik kon aanvoelen welk humeur mijn vader had en hoe mijn moeder daar weer mee omging. Dat ik die meter had, heb ik zelf nooit doorgehad, de situatie was voor mij normaal. Ik had ook niemand om daarover te praten.”
In Esmay’s jeugd wist haar vader nog niet dat zijn gedrag te verklaren was door PTSS. Nadat zijn kinderen aangaven bang voor hem te zijn tijdens een woedeaanval, zocht hij hulp en werd de diagnose vastgesteld.
PTSS wordt echter volgens Theo niet altijd serieus genomen. “Je ziet het aan de buitenkant niet aan iemand. Maar het is een sluipmoordenaar, het gaat van kwaad tot erger. De stoornis zal ook nooit weggaan. Ik moet ermee leren leven.”
Omdat Esmay de rol van bemiddelaar op zich nam, paste ze zich constant aan anderen aan. Ze zocht zelfs het probleem bij haarzelf, legt ze uit. Dit uitte zich uiteindelijk in een depressie. “Ik had onbewust toch last van de effecten. Door de spanningen besloot ik te stoppen met mijn mbo-opleiding en te gaan werken. Nu het in huis rustiger is door de therapie die pap krijgt, heb ik weer de focus om alles op een rijtje te zetten. Ik merk dat ik echt zin heb om in augustus de opleiding tot dierenartsassistent te beginnen. Ik ben gek op dieren, ze hebben me ook altijd gesteund als ik me verdrietig voelde.”
Waardering
Dat kinderen van veteranen geen hulp wordt geboden, vindt Theo spijtig. Daarom vindt hij de stichting Veteranen Kids, die zijn dochter heeft opgericht, van groot belang. “PTSS doet ook wat met het gezin. Met deze stichting krijgen de kinderen ook de waardering die veteranen altijd krijgen.” Esmay geeft aan dat het vooral fijn is om iemand te kennen die hetzelfde meemaakt. Ze kan altijd terugvallen op de leden van de stichting. “Op school begrepen mijn klasgenoten mij niet en dat kwam vaak hard aan.
Op die leeftijd heb je iemand nodig die je snapt en daarom is de stichting zo belangrijk. Je hoeft geen woord tegen een kind van een veteraan te zeggen om begrepen te worden. Bij elkaar ben je veel vrijer en op je gemak. Samen sta je sterker dan alleen.”
Met de stichting hoopt Esmay dat kinderen van veteranen de hulp krijgen die zij nooit heeft gehad. “We maken de weg vrij voor hulp. Daarnaast wil ik anderen inspireren.” Daarom staat Esmay samen met de medeoprichters van de stichting met een stand 24 juni in Den Haag. Ook tijdens de Veteranendag in Peel en Maas brengt ze de stichting onder de aandacht. Volgens Esmay staat de burgemeester open voor haar inbreng. “Het is fijn dat ze het belang van de stichting inziet. Ik voel me daardoor echt gewaardeerd.”
